مولیبدن یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۴۲ است که در دوره ۵ و گروه ۶ قرار دارد.
مولیبدن در سال ۱۷۷۸ توسط کارل ویلهلم شیل کشف شد. این فلز برای اولین بار در سال ۱۷۸۱ توسط پیتر جاکوب هجلم جدا شد.
مولیبدن به طور طبیعی به عنوان یک فلز آزاد روی زمین وجود ندارد و فقط در حالت های مختلف اکسیداسیون در مواد معدنی یافت می شود.
عنصر آزاد، فلزی نقرهای رنگ با ریختهگری خاکستری، ششمین نقطه ذوب بالاتر را در بین هر عنصر دارد. این عنصر به راحتی کاربیدهای سخت و پایدار رادر آلیاژها تشکیل می دهد و به همین دلیل بیشتر تولید جهانی این عنصر (حدود ۸۰٪) در آلیاژهای فولادی از جمله آلیاژهای با استحکام بالا و سوپرآلیاژها استفاده می شود.
اکثر ترکیبات مولیبدن حلالیت کمی در آب دارند، اما هنگامی که مواد معدنی حاوی مولیبدن با اکسیژن و آب تماس پیدا می کنند، یون مولیبداتحاصل می شود.
مولیبدن پنجاه و چهارمین عنصر فراوان در پوسته زمین با میانگین ۱.۵ قسمت در میلیون و بیست و پنجمین عنصر فراوان در اقیانوس های آن با میانگین ۱۰ قسمت در میلیارد است.
این عنصر چهل و دومین عنصر فراوان در جهان است.
اگرچه مولیبدن در مواد معدنی مانند ولفنیت و پوولیت یافت میشود، اما منبع اصلی تجاری آن مولیبدنیت است.
مولیبدن به عنوان سنگ معدن اصلی استخراج می شود و همچنین به عنوان یک محصول جانبی از معدن مس و تنگستن بازیابی می شود.
مولیبدن یک ماده معدنی ضروری است که به طور طبیعی در غذاها وجود دارد و در مکمل ها موجود است.
مولبیدن جزء چهار آنزیم مختلف در بدن است که به تجزیه پروتئین ها، الکل، داروها و سموم کمک می کند. آنزیم های حاوی مولیبدن نیز پورین ها و سولفیت ها را تجزیه می کنند.
بیشتر مولیبدن برای ساخت آلیاژها استفاده می شود. در آلیاژهای فولادی برای افزایش استحکام، سختی، هدایت الکتریکی و مقاومت در برابر خوردگی و سایش استفاده می شود.
این آلیاژهای «مولی فولاد» در بخشهایی از موتورها استفاده میشوند. سایر آلیاژها در عناصر گرمایشی، مته ها و تیغه های اره استفاده می شوند.
مولیبدن با گوگرد ترکیب می شود و دی سولفید مولیبدن را تشکیل می دهد که به روغن کاری موتورهای دو زمانه، ترمزهای ترن دوچرخه، گلوله ها، واکس های اسکی و غیره کمک می کند.
همچنین در گریس های بلبرینگ و غلتک در صنایع تولیدی، معدنی و حمل و نقل استفاده می شود.
دی سولفید مولیبدن می تواند در برابر حرارت و فشار مقاومت کند زیرا منشاء زمین گرمایی دارد.
ترکیبات مولیبدن-گوگرد محلول در روغن، تیوفسفات و تیوکاربامات از موتورها در برابر سایش، اکسیداسیون و خوردگی محافظت می کنند.
از مولیبدن در رنگ ها و رنگ ها نیز استفاده می شود. مولیبدات روی در پرایمرهای رنگ برای جلوگیری از خوردگی و تثبیت رنگ استفاده می شود.
به عنوان مثال، برای رنگ آمیزی سطوح فلزی قایق ها استفاده می شود.
رنگدانه نارنجی مولیبدیت با استفاده از سرب، کرومات سرب، مولیبدات سرب و سولفات سرب ساخته می شود.